Het is nogal een klassieker: ‘Innovatie moet van buitenaf komen! Dan heb je minder weerstand tegen verandering, minder inertie van oude gewoontes en injecteer je nieuwe inzichten’. Een variant daarop zijn de satelliet-innovaties die buiten het grote bedrijf worden gehouden. Als kleine sloepen, om aldaar te kunnen gedijen in een ongestoorde start-up sfeer, ver weg van het logge moederschip dat als een moeras naar beneden zuigt.

 

Vernieuwing zit vanbinnen! Ook voor jou...

Maar zoals iemand terecht opmerkte in mijn workshop: “Ooit moet je er toch mee terug, met die innovatie richting moederbedrijf. Wat dan?”. Bovendien, als je wil opschalen, dan is de trap maar zo sterk als de zwakste trede. Je hebt dus alle belang bij sterke spelers, ook in het moederbedrijf. Wees eerlijk: je kan wel willen dat je enkel met de happy few kan werken, maar dit is niet zo.

Misschien is de wereld niet zwart-wit, en zijn er inderdaad grote voordelen aan het isoleren of externaliseren van innovaties en vernieuwingstrajecten.
Maar zonder enige twijfel zijn er ook hele grote voordelen aan het intern opzetten van entrepreneurship, vernieuwing en innovatie.

1) Wat je niet weet, wat je niet deert

Vernieuwen is een mindset, een manier van doen. Het loont de moeite om te investeren in het vermogen van mensen om in ‘nieuw’ te denken. Reik hen enkele eenvoudige kaders aan, enkele hands-on technieken. De essentie van innoveren is ‘empathie voor je doelgroep’. Waar zit die empathie denk je? Juist: zo laag mogelijk in de organisatie: in de buik. Daar zit men kort op de huid van de klant. Daar voelt men wat de frustraties en de dromen van de gebruikers zijn. Daar leeft men midden in de emoties van consumenten, waar pains en gains van onze klanten elke dag alom tegenwoordig zijn. Bij externen ga je die empathie niet vinden, en in the boardroom ook niet. ‘If you want to study the lion, go to the jungle, don’t visit the zoo.’
Maar weet de gemiddelde medewerker waar hij kan op letten bij zijn klant? Voelt de gemiddelde medewerker aan hoe hij een ‘friction’ kan zien als een ‘opportunity’ voor een gebruiker? En is iedereen zich bewust dat niet een ‘goed idee’, maar een ‘goede waarde propositie’ van tel is voor een consument?

Geef iedere medewerker de kans om zich enkele begrippen van Lean Start-up, Design Thinking of Service Design eigen te maken. Investeer in ‘begrijpen’ en ‘oefenen’. Innovatie klinkt moeilijk, maar het is alledaags gezond verstand.

2) Vermijd projectmanagement

Projectmanagement is een proces met een afgemeten set aan resources voor een afgemeten doelstelling. In innovatietermen: een businesscase. Mijn idee? Complete waanzin. Hoe zou je nu in godsnaam kunnen weten bij het begin van een project wat de uitkomst zou zijn. Dan is het helemaal geen innovatie, toch? We willen met innovatie niet in de valkuil van verkiezingsbeloftes vallen: ‘Hoe luider je roept, des te meer je belooft, hoe groter je electoraat’.
Een Design Thinking proces is een leerproces. Je gaat letterlijk ‘de oplossing voor een vastgesteld probleem ontwerpen’. Je kent per definitie die oplossing nog niet. Maar door validatie (iedere voorgaande hypothese is bewezen alvorens één stap te vorderen) en iteratie (zonder bewezen hypothese één stap terug) hou je risico laag, win je tijd en vermijd je nutteloos verbranden van resources. Even oplijsten: resources zijn :geld, tijd en motivatie. Medewerkers volgen jou geen 5 keer na elkaar om hopelijk dan toch maar een keertje het beloofde land te proberen te bereiken. Onderschat niet hoe ook motivatie opbrandt.

Ondersteun het team dat jij wil aanstellen voor vernieuwing met een ‘leerproces’ en vrijwaar hen van het monster van ‘managing by objectives’.

3) Bouw aan cultuur

Innoveren is meer willen dan kunnen. Vernieuwen gaat meer over het oude los te laten dan over het nieuwe te vinden. Dit doe je niet over één nacht. Een goede speech met nieuwjaar, een flinke teamdag of een interne memo van de CEO zijn niet de oplossing. Dat helpt mogelijks, maar cultuur gaat over samenwerken, normen en waarden, en vooral vertrouwen. Innovatie is bij uitstek een plek waar vertrouwen hypersnel uitdooft: het is dan ook een risicovolle setting. Doordat je bij de start niet weet waar je mogelijks eindigt, moet je jouw nek wel heel erg ver durven uitsteken.

Je wil geen medewerkers een innovatietaak geven. Neen. Je wil hen bekwamen en vaardig maken, zodat er een motor met vermogen tot vernieuwen, een motor met pk’s, ontstaat. Een motor die blijft draaien, ook als het vorige project, succesvol dan wel niet succesvol, voorbij is.

Voorzie cultuurprogramma’s die doorspekt worden van innovatie-denken. Verspreid je initiatieven over observaties van opportuniteiten (what is), bedenken van alternatieven (what if), het bouwen en visualiseren van oplossingen (what wows) en het denken in verdienmodellen en toegevoegde waarde (what works). Hou het speels, en gebruik visuele technieken. Fun, fast, easy.

4) Changemanagement bestaat echt

Wees voorbereid als die voorbije of komende introductie van een bepaalde innovatie plaats grijpt. Kijk even naar deze regel: ‘1 - 2 – 3’. De directie wikt en weegt achter gesloten deuren gedurende één jaar, het middenmanagement wordt gedurende twee dagen ondergedompeld in ‘de nieuwe visie’ en de gemiddelde medewerker op de vloer krijgt in drie minuten tijd ‘gebriefd’ wat te doen. Het is een karikatuur.

Mensen hebben nu éénmaal nood aan tijd voor het verwerken van informatie, aan een lonkend perspectief om in te geloven en aan een stabilisering van groepsdynamiek om in te functioneren. Een klassieker in retail is de Omni Channel-implementatie : “ze willen niet mee”, “men voelt zich bedreigd”, “niemand ziet het voordeel wat wij zien”.

Investeer tijd in het bouwen van een gedeelde visie, in het aligneren van belangen en in het zichtbaar maken van die stip op de horizon.

Besluit : pak het momentum

Vier massieve redenen om aandacht uit te trekken voor momenten in de sfeer van interne innovatie. Design Thinking is een eenvoudig te gebruiken praktijkvorm waar klantgerichtheid, entrepreneurship en toegevoegde waarde elkaar ontmoeten op een brandpunt. Dit brandpunt heet ‘momentum’.

Lees meer over Design Thinking in de blogs 'Design Thinking made easy' en 'Intrapreneurship versus vernieuwen: 3 tips'.