Meer ambitie en beter ondernemen dankzij breinleren?

Je zou je wel eens kunnen afvragen: wat heeft ‘breinleren’ te maken met ‘vermogen tot vernieuwen’; ‘aanjagen van ondernemerschap’ of ‘het aligneren van ambitie’?
Eén eenvoudig antwoord: breinleren leidt naar meer rendement!

Leren gaat altijd moeilijk

We weten allemaal hoe moeilijk het is om gedrag te veranderen, om kennis over te dragen of om vaardigheden te verwerven. Vaak trappen we hardnekkig in de val van klassikale klassiekers, blijven we pijnlijk lijden onder een vergadercultuur of berusten we in opdringerige emails en dwingende protocollen.

Ken je de regel van 70-20-10? Wat blijkt? De impact van traditioneel leren via trainingen of cursussen is zeer beperkt, slechts 10%. Door bijkomende coaching of feedback stijgt de impact met 20%. Als je tijdens je werk effectief toepast wat je hebt geleerd verhoogt de impact nog eens met 70%. Kortom: jouw eigen ontwikkeling gaat sneller als je wat je hebt geleerd direct kan inzetten in de context van jouw werk.

Gelukkig helpt ‘gelukkig’

Bij Blue Ocean Company omarmen we de 6 principes van het breinleren . Door de dynamiek in een team, samenwerking in een groep, of cocreatie tout court ‘slim te ontwerpen’ ontstaat een aanpak met een veel hogere effectiviteit. Onze trajecten hebben daardoor een hoger rendement.
Wat is het geheim? De ontwikkelingspsychologie stipt autonomie en status aan als belangrijke drivers voor geluk. Het verhogen van het gevoel van autonomie of status beschouwt jouw brein als een beloning. Dat wordt iemand bij zichzelf gewaar door het prettige gevoel dat veroorzaakt wordt door het stofje dopamine dat het brein aanmaakt.

Kennis en kunde leiden naar autonomie en status en beloning. Van dit werknemersgeluk is het maar een kleine stap naar klantengeluk.

Laten we dus ondernemen, vernieuwen en leren op een manier die beter aansluit bij de natuurlijke werking van het brein zodat het geleerde beter beklijft, beter wordt toegepast, en iedereen er gelukkiger van wordt.

De theorie: neurale netwerken

‘Leren’ is het vormen van sterke en uitgebreide neurale netwerken in het brein. Anders gezegd: als je ‘leert’ leg jij sterkere verbindingen tussen hersencellen.

Ons brein bevat ongeveer honderd miljard hersencellen, neuronen genaamd. Neuronen zijn met elkaar verbonden door middel van dendrieten (ontvangen informatie) en axonen (geven informatie door). De verbinding vindt plaats in de synaps: een kleine spleet tussen beiden in. Daar werkt ons brein als een elektrochemische fabriek: een elektrische impuls van een zendende cel wordt omgezet in een chemisch signaal in de synaps, en doorgegeven als een nieuw elektrisch signaal aan de ontvangende cel.

Een gedachte, of een idee, is een specifiek patroon van deze chemische reactie. Bij een herinnering, geleerd feit of overtuiging blijft dit patroon ‘gecodeerd’ in de hersenen achter. Bij de minste of geringste associatie wordt dit patroon opnieuw actief. Hoe sterker de verbinding tussen de hersencellen, en hoe uitgebreider het neurale netwerk, des te makkelijker die herinnering of die overtuiging opnieuw plaats vindt. Dopamine ondersteunt dit chemische proces: ook het ‘gevoel’ speelt een rol.

Het brein is m.a.w. maakbaar (plastisch). Ervaringen, gedachten en emoties veranderen onze hersenen.

De zes leerprincipes (*)

Zes leerprincipes ondersteunen het vormen van sterke en/of uitgebreide neurale netwerken. Gebruik als ondernemer of als leidinggevende deze zes principes om zo effectief mogelijk een verandering, nieuwe kennis of vernieuwing te realiseren.

1. Emotie: de innerlijke Toestand moet “goed” zijn

Emoties maken neurale patronen sterker door de productie van meer neurotransmitters. Zeer sterke emoties “etsen” als het ware herinneringen in het geheugen (“Waar was jij tijdens de aanval op de Twin Towers?”).
Opgelet! Te hoge dreiging en negatieve stress leggen het leren stil. Positieve stress, of de spanning van een uitdaging, zorgt voor adrenaline waardoor het geleerde beter wordt onthouden. Nieuwsgierigheid is dan weer een bevorderlijke emotie voor leren.

Tip:
Prikkel de nieuwsgierigheid, vooral in de uitnodiging
Bouw een beetje stress door de deelnemers te laten presenteren aan anderen of directie

2. Herhaal

Oefening en herhaling, vooral door het oefenen en het toepassen van vaardigheden, zorgen voor beklijving en vormt het geheugen. De eerste 6 weken zijn daarvoor cruciaal: mensen dienen actief aan de slag te blijven met het geleerde gedurende de eerste zes weken, anders beklijft het geleerde niet.

Tip
Herhaal ook na afloop, door bijv. een kruiswoordpuzzel te laten maken of presentaties aan collega’s binnen de eerste 6 weken.
Zorg voor goede follow-up zoals intervisie, mentoring, debriefing, …

3. Creatie in plaats van consumptie

Het brein houdt niet van ‘hapklare brokken’ of ‘klakkeloos na te apen’: dit verveelt snel. Het brein vindt het “prettiger” om zelf informatie te ordenen en betekenisvolle patronen te maken. Laat medewerkers zelf waarde en betekenis creëren in plaats van enkel te consumeren of te reproduceren wat hen als ‘wijs en waar’ wordt voorgehouden. Dixit Confucius: ‘Ik hoor en ik vergeet, ik zie en herinner, ik doe en ik begrijp’

Tip
Laat deelnemers zelf een model maken met aangeboden bouwstenen
Laat deelnemers zelf het geleerde uitdrukken met een metafoor of een collage
Laat deelnemers zelf ontdekken, ervaringen uitwisselen, relaties leggen en dit presenteren

4. Focus op uitkomst en context

Een focus op de gewenste uitkomst, liefst visueel, is essentieel voor het versterken van ons neuraal netwerk. Topsporters maken daar overigens al jarenlang gebruik van. Door een beweging te visualiseren zetten zij als het ware al een neuraal patroon in de grondverf waardoor de kans groter wordt om dit patroon, of deze fysieke beweging en kracht, in de praktijk met meer succes te herhalen.
Besef dat de context (bv. de fysieke ruimte en alle emoties daarbij) wordt ‘meegeleerd’. De toepassing nadien van wat je eerder hebt geleerd is meer succesvol in situaties die lijken op die ‘meegeleerde’ context.

Tip
Laat de leerdoelen expliciet (her-)formuleren, inclusief hun emotionele waarde
Laat mensen bijhouden wat ze toepassen op de werkplek en welk effect dat heeft op de afdeling en organisatie

5. Maak leren zintuiglijk rijk

De hersenen slaan zintuiglijke randinformatie, zoals auditieve en visuele informatie, mee op. Door informatie op verschillende zintuiglijke manieren aan te bieden bouw je meerdere ‘labels’ als een ingang om informatie weer op te zoeken. Het geleerde is gemakkelijker op te halen en beklijft beter.
Er is ook een leuk neveneffect: Je maakt met verschillende zintuigelijke ervaringen meer kans om gepast te antwoorden op verschillende individuele voorkeuren.

Tip
Gebruik zoveel mogelijk beelden en visualisaties
Een proces of een procedure aanleren kan best door dit ‘fysiek’ uit te laten drukken door de deelnemers, waarbij zij zelf verschillende onderdelen van het proces voorstellen.

6. Bouw voort op het bestaande

Ons brein is een patroonzoeker. Het is belangrijk om voorkennis expliciet te activeren zodat nieuwe kennis en ervaring er kan worden aan ‘vastgeknoopt’. Zo wordt de nieuwe kennis en ervaring gericht verbonden met een reeds bestaand patroon van bestaande kennis en ervaring. Nieuwe kennis wordt daardoor sneller en beter beschikbaar.

Tip
Gebruik pre-testing of voorbereidingsopdrachten
Gebruik ‘advance organizers’ als aanloop: schema’s, tijdslijnen, infografieken, strips, mindmaps of conceptmaps, metaforen, analogieën, verhaallijnen,

(*) Bron: BCL-instituut (BreinCentraal Leren, Brain-based learning) De 6 breinleerprincipes zijn door BCL insituut i.s.m. collega Maarten de Haan bepaald.

Theorie in de praktijk

Blue Ocean Company past deze theorie al jaren toe in haar trajecten met klanten. De werkvormen die we inzetten zijn gebaseerd op deze principes van breinleren. Neem als bijvoorbeeld ons SPARK programma: SPARK activeert het ondernemerschap op de werk- en winkelvloer. Deze gedragsverandering wordt, naast een aantal momenten in de groep, vooral bereikt door wat tussen deze sessies door gebeurt. Je vermijdt verlies van opgedane inzichten en ingezette verandering door de deelnemers te ondersteunen in het toepassen van de verandering in de praktijk.

Zo borg je de verandering en het leerproces.
Om dit te ondersteunen is er een online activatie- en ontwikkelplatform ontwikkeld. Dit platform:

• ondersteunt de gedragsverandering 
tussen de sessies door. 

• stimuleert het toepassen van de inzichten in de dagelijkse praktijk. 

• stimuleert het onderling delen van de 
ervaringen.

Doe de test

... en help deze neuromyhten de wereld uit!

Er zijn best veel neuromythen en fabeltjes over het brein in omloop! We hebben er enkele ontkracht en genuanceerd. Maar wat is nu wel, of niet waar? Doet even de test hier.

(*) Bron: BCL-instituut (BreinCentraal Leren, Brain-based learning) De 6 breinleerprincipes zijn door BCL insituut i.s.m. collega Maarten de Haan bepaald.