Als we nu eens zouden 'doen' wat we 'zeggen'

Tegenwoordig is Human Capital helemaal hip: ‘war on talent’, ‘onze mensen maken het verschil’, ‘onze enige Westerse grondstof is grijze massa’, ‘employer happiness’, …

Kan goed zijn, maar toch zeg ik: “Ondernemers en managers blijven veel te vaak vasthangen in oude denkkaders en onderschatten zowel het eigen potentieel als dat van hun medewerkers”. Pardon my French!

Focussen op waardecreatie

In de retailsector kunnen we langzaamaan beginnen spreken van de kroniek van een aangekondigde dood. Natuurlijk is veralgemenen gevaarlijk, maar ik meen te mogen zeggen dat het de sector aan de nodige creativiteit ontbreekt om te focussen op waardecreatie.
Al te lang wordt enkel gemikt op meer omzet, en vaak door meer aandacht voor prijs en korting. Het gevolg is dat de rendabiliteit geweldig onder druk staat waardoor veel retailers als het ware zichzelf aan het wurgen zijn.

Omzet en groei zijn al te vaak een heilige graal geworden waarvoor alles moet wijken. Terwijl er nog veel andere wegen naar mooie rendabiliteit leiden. Dat geldt trouwens niet alleen in de retail, maar in vele sectoren. Waarschijnlijk onder invloed van beursgenoteerde bedrijven, geleid door kwartaalresultaten en aandeelhouderswaarde, denken ook bij ons veel ondernemingen te veel op korte termijn.

Aan de insteek waarmee het management de bedrijfsvoering benadert, hangen veel schakels vast. Beslissingen om afscheid te nemen van medewerkers of om andere bedrijven over te nemen, hangen vaak samen met het bereiken van kortetermijndoelstellingen en de langetermijnstrategie raakt daarbij ondergesneeuwd.

Rudy Lefèvre, managing partner Blue Ocean Company

Lang of kort?

Ondernemers kunnen beter opnieuw meer op lange termijn leren denken en veel meer mikken op toegevoegde waarde dan op omzetgroei: marge, marge per klant, life time value, ambassadeurschap, klantenbinding, recurring revenue …

Het lijkt niet onlogisch dat kleinere bedrijven vandaag vaak een stuk rendabeler zijn dan grote. Zij zijn minder ‘vergiftigd’ door die blinde drang naar marktaandeel, en meer bewust van een welbepaalde doelgroep. Dit kan uit noodzaak zijn voor de kleintjes, maar de groten zijn vaak slachtoffer van hun onscherpe breedte in de markt. Kleine retailers denken meer op lange termijn en zien meer en duidelijker het grotere plaatje dan de omzet en de winst van vandaag.

Wat af is, is nooit gemaakt, schreef Paul Valéry. En hij heeft gelijk: voor elke ondernemer is het de opdracht om iedere dag weer te vernieuwen.

Wie ‘toegevoegde waarde’ zegt, zegt ‘mensen’

Laat ik het vooraf bekennen: ik heb geen enkele waarheid in pacht en wil, of liever ‘moet’, continu blijven leren. Daarom ben ik zo overtuigd van co-creatie en samenwerking, ook over de grenzen van bedrijfssectoren heen.

Het ontgoochelt mij enorm als ik in bepaalde organisaties het management over de medewerkers hoor spreken. Hoe vaak heb ik managers en teamleiders al niet over hun eigen mensen horen zeggen 'ze kunnen dat niet', ‘dat moet je hen best niet vragen’.

Die ingesteldheid getuigt niet alleen van old school leiderschap, wat wordt gekenmerkt door het idee dat alleen de top het allemaal best weet, maar ook van een gebrek aan respect. Maar vooral: het fnuikt de vele kansen voor de organisatie.

Er zijn onderhand toch wel voldoende voorbeelden van organisaties die hun medewerkers wel mogelijkheden bieden om zich te ontplooien, om fouten te maken en om zelf verantwoordelijkheid te nemen. En die organisaties scoren beduidend beter dan de rest. Niet alleen qua resultaten, maar ook bij het aantrekken van talent en bij het weren van de zo vermaledijde burn-outs.

Zijn we er klaar voor, denk je?

De hele jonge generatie van nieuwe ondernemers lijkt dit stukken beter aan te pakken dan de gevestigde orde.

Als ik een bedrijfsleider hoor klagen over hoe moeilijk het is om de juiste talenten te vinden en te houden, stel ik mezelf steeds de vraag of hij of zij dan wel voldoende in eigen boezem heeft gekeken. Misschien ligt de reden dat talentvolle medewerkers niet voor zijn of haar organisatie kiest wel in het feit dat ze beseffen dat ze in een cultuur terecht zullen komen die hen onvoldoende kansen biedt om hun eigen ondernemerschap te ontwikkelen. Het verklaart ook de nog altijd erg lage scores die onze bedrijven boeken op het vlak van de betrokkenheid van de medewerkers. 

Ik aarzel om dit te denken, maar is het management in veel organisaties, en in de retailsector in het bijzonder, zich wel voldoende bewust van al die gemiste kansen? Alvast geen haar op mijn hoofd die eraan twijfelt: “Als retail zichzelf wil heruitvinden, zal dit vertrekken vanuit de kern van de personen die het retailmerk belichamen”. RIP voor zij die steeds minder mensen met steeds minder betrokkenheid en steeds minder tijd op de winkelvloer (of in de servicecenters) inzetten als oplossing voor meer rendabiliteit (of minder verlies).

Veel potentieel blijft onbenut

Met Blue Ocean Company willen we managers en bedrijfsleiders helpen om hun vermogen om te vernieuwen danig op te krikken, om het ondernemerschap te stimuleren en om medewerkers succesvol te laten zijn in alle transities en veranderingen die onze tijd kenmerken.

• UNLOCK
  geeft jou design thinking om iedere dag andere paden te bewandelen die nieuwe waarde creëren: oplossingen ontwerpen in plaats van taken uitvoeren.
• SPARK
  laat jouw teams bruisen van ondernemerschap door status en autonomie in te bouwen.
• PULSE
  pompt de eigen hartslag van het team omhoog door meer ambitie in een omgeving van co-creatie. 

Stelling: er ligt in 95% van de organisaties nog altijd een enorm onderbenut potentieel bij de medewerkers.
Vaststelling: de HR-afdeling zou een belangrijke rol kunnen spelen om dat potentieel te ontwikkelen, als HR een echte business partner kan zijn i.p.v. een stafdienst.
Vraag het na bij onze klanten: we vertellen geen leugens als we zeggen dat de echte kracht van een organisatie in de aanwezige potentie van de medewerkers zit.

Diepe kloof tussen woord en daad

Je kan als onderneming enorme stappen vooruit zetten door meer te vertrouwen op jouw medewerkers en door minder op korte termijn te denken. Maar zet dan ook de stap naar co-creatie: met die medewerkers in de eerste plaats, maar ook met leveranciers, met klanten en met alle stakeholders. Het is de enige manier om los te komen van de vastgeroeste denkpatronen van het eigen gelijk. Laat jou bijstaan om dit proces goed te faciliteren: dan werkt het ook echt en word je er steeds beter in.

Nog nooit kwam ik iemand tegen die ‘samenwerking’ als ‘slecht’ bestempelt.
Maar in de praktijk loopt dat toch even anders. Managers zijn nog steeds niet erg geneigd om open en bloot de ‘samenwerking’ aan te gaan. Al te vaak heerst er wantrouwen en angst die hen meer verlamt dan goed voor hen is. Tussen woord en daad staan kennelijk veel wetten en praktische bezwaren in de weg. En het grootste bezwaar is het niet durven loskomen van traditionele denkkaders.

Misschien komt het omdat beleidsmakers kennelijk liever inzetten op veilige status quo dan op risicovolle verandering. 'Het zal mijn tijd nog wel duren'?

Zijn we er écht klaar voor, denk je?

Nochtans is de ongelooflijke snelheid waarmee alles verandert het bewijs hoe groot die vergissing wel is.

Enkel nieuwe vormen van samenwerking kunnen ondernemers en retailers behoeden voor stilstand die uiteindelijk achteruitgang is.  Net zoals medewerkers over onvermoede krachten en talenten beschikken, is dit ook het geval voor merken, retailers en ondernemers.

Bij aardbevingen haalt men soms na enkele dagen onverhoopt nog slachtoffers vanonder het puin. Maar die miraculeuze reddingen blijven eerder uitzondering dan regel. Hoop daar niet op. Er is geen silver bullet, je kan het tij niet in één nacht keren. Maar wie start vandaag, loopt morgen voorop.

Stel je open voor echte samenwerkingen, binnen en buiten jouw team, en geloof in de kracht en het potentieel van jouw medewerkers. Daar ligt de sleutel voor duurzame waardecreatie. Of met andere woorden: om de code te kraken en nieuwe toegevoegde waarde te ‘unlocken'.

Dit interview met Rudy Lefèvre, managing partner Blue Ocean Company, verscheen eerder op www.bloovi.com en werd herwerkt naar deze format voor publicatie op deze website. Alle credits aan de uitgever Bloovi, de redacteur aldaar en de auteur Geert Degrande.